Môi trường là một trong những mối quan tâm hàng đầu của các quốc gia trên thế giới trong quá trình phát triển. Với Việt Nam, một đất nước có hơn 70% số dân sống và sản xuất ở khu vực nông thôn thì bảo vệ môi trường ( BVMT) nông thôn đóng vai trò vô cùng quan trọng và là yêu cầu bức thiết được đặt ra trong giai đoạn đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa.

Trong tiến trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, Đảng và Nhà nước luôn chú trọng công tác BVMT, coi đó là một trong những nhân tố quan trọng bậc nhất góp phần phát triển kinh tế nói chung và phát triển một nền nông nghiệp bền vững nói riêng.

Sau hơn 30 năm đổi mới, công tác BVMT ở nước ta đã có những chuyển biến tích cực. Tuy nhiên, trước áp lực của quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa, tình trạng ô nhiễm môi trường đang ở mức đáng báo động, công tác BVMT đang đứng trước những thách thức gay gắt; đất đai bị thoái hóa; chất lượng nguồn nước suy giảm mạnh; không khí bị ô nhiễm; tài nguyên thiên nhiên bị khai thác không theo quy hoạch; khí hậu có nhiều diễn biến phức tạp, nguy cơ mất cân bằng sinh thái diễn ra trên diện rộng, ảnh hưởng tiêu cực đến phát triển kinh tế - xã hội, sức khỏe và đời sống nhân dân; nhận thức về tầm quan trọng của công tác BVMT của các cấp, ngành và người dân ở nhiều nơi chưa đầy đủ; nguồn lực đầu tư cho BVMT còn hạn chế; công tác quản lý nhà nước về môi trường còn nhiều bất cập…

Một vài năm trở lại đây, tại các xã thị trấn tồn tại không ít vấn đề về môi trường chưa được giải quyết dứt điểm, hoặc gặp nhiều khó khăn để tháo gỡ, đặc biệt là vấn đề xử lý rác thải sinh hoạt, nguy cơ cao gây ô nhiễm môi trường bởi việc thu gom, phân loại, xử lý rác thải sinh hoạt chưa được chú trọng, trong khi lượng rác thải ngày càng lớn. Xả rác ra không đúng nơi quy định vẫn còn tái diễn. Nguyên nhân của thực trạng này do ý thức của người dân, sự vào cuộc của ngành chức năng, các xã thị trấn chưa quyết liệt. Một số địa phương đã áp dụng các biện pháp thu gom rác thải sinh hoạt nhưng quy mô nhỏ, phần lớn tự tổ chức thu gom, phương tiện thu gom còn thô sơ với xe cải tiến chuyên chở về nơi tập trung rác. Tỷ lệ thu gom chất thải rắn sinh hoạt tại khu vực nông thôn đạt thấp. Ngoài ra, việc xử lý chất thải rắn sinh hoạt nông thôn ở hầu hết các địa phương chủ yếu bằng phương pháp đốt, chôn lấp hoặc đổ thải lộ thiên, không đáp ứng được yêu cầu kỹ thuật, vệ sinh môi trường. Việc thu gom chất thải rắn từ các hoạt động sản xuất nông nghiệp như bao bì, chai lọ, hóa chất bảo vệ thực vật (BVTV) còn rất hạn chế.

Những năm qua, trên địa bàn huyện đã có những mô hình hay, cách làm hiệu quả để nâng cao ý thức của người dân trong thu gom, xử lý rác thải và BVMT. Trong đó, các đoàn thể, tổ chức chính trị - xã hội đẩy mạnh các phong trào BVMT, như: Đoàn Thanh niên với phong trào "Ngày Chủ nhật xanh”, các đoạn đường tự quản; Hội Phụ nữ với phong trào "5 có, 3 sạch”, các mô hình thu gom rác tái chế đổi quà, tặng quà cho phụ nữ trẻ em nghèo…; Hội nông dân với mô hình “cánh đồng không rác thải”

Những mô hình này cần tiếp tục dược duy trì và nhân rộng. Đồng thời, cần triển khai thực hiện đồng bộ nhiều giải pháp để đảm bảo môi trường ở khu vực nông thôn. Đó là hoàn thiện chính sách, pháp luật về BVMT ở khu vực nông thôn; xây dựng quy chế quản lý, hương ước, quy ước nhằm huy động sự tham gia của cộng đồng trong quản lý chất thải nông thôn; thực hiện chính sách khuyến khích và các biện pháp phù hợp trong quản lý chất thải nông thôn; cơ chế hỗ trợ phát triển các tổ chức dịch vụ môi trường nông thôn. Một trong những giải pháp quan trọng là xây dựng quy chế huy động sự tham gia của các tổ chức xã hội, cộng đồng dân cư. Huy động nguồn tài chính, tăng đầu tư từ ngân sách Nhà nước và các nguồn khác cho hoạt động BVMT nông thôn, ưu tiên nguồn lực để giải quyết từng bước những vấn đề bức xúc hiện nay như xử lý chất thải rắn, nước thải. Cùng với đó tăng cường kiểm tra, giám sát, đặc biệt là kiểm tra trách nhiệm của các cấp chính quyền địa phương trong thực thi công tác BVMT. Đồng thời, đẩy mạnh tuyên truyền, phổ biến pháp luật về BVMT. Xây dựng các mô hình điểm về cộng đồng tham gia công tác BVMT...