Đảm
bảo an toàn thực phẩm phòng chống bệnh dịch mùa hèKính thưa các thầy cô
giáo cùng toàn thể các em học sinh thân mến!Có thể nói mùa hè được coi
là mùa ngộ độc thực phẩm, thời tiết nắng nóng là điều kiện thuận lợi để
vi khuẩn phát triển, số lượng bệnh nhân phải nhập viện do ngộ độc thức
ăn cũng tăng lên. Vì thế cẩn thận với nguy cơ ngộ độc thức ăn trong mùa
hè sẽ không bao giờ là thừa.Tiết trời nóng ẩm trong mùa hè là môi trường
thuận lợi cho các loại vi khuẩn, virus phát triển mạnh và là nguyên
nhân chủ yếu gây ngộ độc thức ăn (vi sinh vật, hoá chất, thực phẩm chứa
chất độc tố tự nhiên) chưa được kiểm soát.Trong mùa hè, nguy cơ ngộ độc
cao nhất là từ thức ăn có nguồn gốc động vật và các loại thực phẩm có
nhiều dầu, đạm như: cá, hải sản, sữa.. nếu không được chế biến kỹ, nấu
xong không ăn ngay hoặc sau khi ăn bảo quản không cẩn thận thì nguy cơ
gây ngộ độc là rất cao. Thức ăn để trước 6 giờ có thể tạm coi là vô
khuẩn nhưng sau 6 giờ, vi khuẩn đã có thể nhân lên gây ngộ độc…Một thực
tế đáng lo ngại là nguy cơ gây ngộ độc chủ yếu từ những cửa hàng kinh
doanh dịch vụ ăn uống. Theo đánh giá của Cục An toàn vệ sinh thực phẩm
(Bộ Y tế) hiện nay những người trực tiếp chế biến thức ăn và ngay cả
người tiêu dùng hầu như đều thiếu kiến thức và thiếu trách nhiệm trong
việc đảm bảo VSATTP. Thêm vào đó, thức ăn đường phố phần lớn không rõ
nguồn gốc; quán xá nằm ở vỉa hè, sát đường giao thông, nếu bụi, nấm mốc
và khí thải như xăng dầu nhiễm vào thực phẩm thì nguy cơ xảy ra ngộ độc
sẽ rất cao.Người tiêu dùng khi lựa chọn các loại thực phẩm trong mùa hè
nên mua những thực phẩm còn tươi, thực phẩm có nhãn mác ở những cửa hàng
cố định, đặc biệt lưu ý hạn sử dụng của sản phẩm. Rau quả chỉ có thể
bảo quản được từ 3-5 ngày. Chú ý khâu vệ sinh tay và dụng cụ ăn uống
trong quá trình chế biến thực phẩm. Đối với tủ lạnh, ngoại trừ ngăn đá
là vi khuẩn không phát triển được, còn các ngăn làm lạnh khác chỉ có tác
dụng hạn chế, làm chậm sự phát triển của vi khuẩn. Do vậy, nếu đưa quá
nhiều thứ vào tủ lạnh, không khí không lưu thông, nhiệt độ không đảm
bảo, thực phẩm sống để cùng với thức ăn đã được nấu chín sẽ làm cho thực
phẩm nhanh hỏng. Đặc biệt, nên chú ý “ăn chín, uống sôi” đề phòng ngộ
độc.
Như
vậy, để đảm bảo VSATTP, phòng chống ngộ độc thì người tiêu dùng cần nằm
được những kiến thức cơ bản về giữ gìn vệ sinh cũng như cách bảo quản
thực phẩm. Bên cạnh đó, trách nhiệm đạo đức cũng được đặt ra với những
người sản xuất, người trực tiếp kinh doanh mặt hàng ăn uống. Kinh doanh
sản phẩm sạch, đảm bảo vệ sinh thực phẩm là góp phần phòng tránh ngộ độc
cho người tiêu dùng.* 10 nguyên tắc vàng trong chế biến thực phẩm an
toàn:
1. Chọn thực phẩm an toàn:
- Trong khi có rất nhiều chủng loại thực
phẩm, cần phải biết cách chọn được các thực phẩm an toàn như biết cách
chọn thịt, cá, rau quả, thực phẩm bao gói sẵn...
2. Nấu kĩ thức ăn:
- Rất
nhiều thực phẩm sống, ví dụ như thịt gia súc, gia cầm, trứng và sữa chưa
tiệt trùng có thể ô nhiễm các vi khuẩn gây bệnh. Các thực phẩm cần được
đun nấu kĩ trước khi ăn.
3. Ăn ngay khi thức ăn vừa được nấu chín:- Thực
phẩm nấu chín nguội dần khi để ở nhiệt độ thường, tạo điều kiện thuận
lợi cho các vi khuẩn phát triển. Thời gian để càng lâu, nguy cơ nhiễm
khuẩn càng cao. An toàn nhất, chúng ta nên ăn ngay thức ăn khi vừa được
nấu chín.
4. Bảo quản cẩn thận thực phẩm đã nấu chín:Nếu bạn muốn chế
biến trước thực phẩm hoặc muốn giữ lại các thức ăn thừa, phải được bảo
quản các thực phẩm đó ở điều kiện nhiệt độ nóng (gần hoặc trên 600C),
hoặc lạnh (gần hoặc dưới 10 0C). Đây là nguyên tắc quan trọng nếu bạn
muốn bảo quản thực phẩm qua 4 hoặc 5 tiếng. Tất cả loại thực phẩm cho
trẻ em không nên bảo quản. Một lỗi thông thường, dẫn đến các trường hợp
ngộ độc thực phẩm là do để một số lượng lớn thực phẩm trong tủ lạnh.
Trong một tủ lạnh có quá nhiều thực phẩm, thực phẩm nấu chín không có đủ
độ lạnh nhanh cần thiết. Khi thực phẩm vẫn giữ được độ ấm lâu (trên 10
0C), vi khuẩn phát triển mạnh, nhanh đủ đạt tới mức độ gây bệnh.
5. Đun
kĩ lại thực phẩm trước khi ăn:- Đây là nguyên tắc tốt nhất để tránh cho
vi khuẩn phát triển trong quá trình bảo quản thực phẩm (bảo quản đúng
cách có thể giảm bớt sự phát triển của các vi khuẩn nhưng không diệt
được các sinh vật). Một lần nữa, đun kĩ nghĩa là thực phẩm phải được đun
với nhiệt độ ít nhất là 70 0C.
6. Không để lẫn thực phẩm sống và chín:
-
Thực phẩm nấu chín có thể ô nhiễm qua tiếp xúc với thực phẩm sống. Ví
dụ, không nên chế biến thịt sống và sau đó lại dùng chung thớt và dao để
thái thịt đã nấu chín. Làm như vậy sẽ tái sản sinh các sinh vật gây
bệnh truyền qua đường thực phẩm.7. Luôn giữ tay chế biến thực phẩm sạch
sẽ:
- Rửa tay kĩ trước khi chế biến thực phẩm và sau khi có những công
việc khác làm gián đoạn quá trình chế biến như sau khi đi vệ sinh hoặc
tiếp xúc với các nguồn dễ gây ô nhiễm khác. Sau khi chế biến thịt phẩm
sống, chẳng hạn như cá, thịt, hoặc thịt gia cầm, bạn nhớ nên rửa lại tay
thật sạch trước khi bạn chế biến các thực phẩm khác. Và nếu tay bạn có
vết thương, phải băng và bọc kín vết thương trước khi chế biến thực
phẩm. Và luôn nhớ chính những con vật nuôi trong nhà như: chó, mèo,
chim... thường là những tác nhân gây bệnh nguy hiểm mà có thể truyền qua
tay của bạn vào thực phẩm.
8. Giữ bề mặt chế biến, bếp luôn khô ráo,
sạch sẽ:
- Thực phẩm rất dễ bị ô nhiễm, bất kì bề mặt nào sử dụng để
tiếp xúc thực phẩm phải được giữ sạch sẽ. Chỉ cần một mẩu nhỏ thực phẩm
cũng sẽ là nguyên nhân tiềm ẩn của các mầm bệnh. Khăn lau bát đĩa và các
dụng cụ nấu nướng phải được thay và đem luộc thường xuyên trước khi tái
sử dụng. Khăn lau sàn nhà bếp cũng phải được giặt sạch sẽ.
9. Bảo vệ
thực phẩm khỏi các loài côn trùng, loài gặm nhấm và các loài động vật
khác:
Động vật thường chứa các vi sinh vật gây bệnh truyền qua đường
thực phẩm. Cách tốt nhất bạn nên bảo quản thực phẩm bằng các vật chứa
được đóng kín.
10. Sử dụng nguồn nước sạch:
- Nước sạch là một yếu tố quan
trọng đối với việc chế biến thực phẩm và làm đồ uống. Nếu không có
nguồn cung cấp nước sạch, bạn có thể đun sôi nước trước khi sử dụng chế
biến thực phẩm hoặc làm đá chocác đồ uống. Cẩn thận với bất kì loại nước
dùng để chế biến bữa ăn cho trẻ em
* Xử lý khi có ngộ độc thực phẩm:
-
Khi phát hiện hoặc nghi ngờ bị ngộ độc thực phẩm, phải đình chỉ việc sử
dụng và niêm giữ toàn bộ thức ăn đó lại (kể cả chất nôn, phân, nước
tiểu…) để xác minh.